Mô hình cộng đồng an toàn bao gồm: ngôi nhà an toàn và trường học an toàn được triển khai từ năm 2019 tại 3 thôn và 5 trường học của xã với mục đích nhằm hạn chế những tai nạn thương tích đáng tiếc có thể xảy ra với trẻ em.
Theo báo cáo thống kê của ngành Y tế Bình Định từ 2010 - 2018, trung bình hàng năm trên địa bàn tỉnh có từ 18.000 - 20.000 người mắc tai nạn thương tích, có trên 300 người tử vong do tai nạn thương tích, trong đó có gần 10.000 trường hợp tai nạn giao thông đến cấp cứu tại các bệnh viện, khoảng 230 người tử vong. Tình hình tai nạn lao động cũng có chiều hướng gia tăng, nhất là trong khu vực công nghiệp, trung bình xảy ra 65 vụ mỗi năm, làm chết 6-7 người. Tai nạn thương tích trong lĩnh vực nông nghiệp cũng có xu hướng tăng do sử dụng các hóa chất bảo vệ thực vật và sử dụng các phương tiện máy móc phục vụ trong sản xuất nông nghiệp. Với địa hình nhiều sông, suối, bờ biển kéo dài và điều kiện thời tiết khắc nghiệt, thiên tai, bão, lũ xảy ra thường xuyên, hàng năm trên địa bàn tỉnh có hàng chục người chết vì đuối nước, nhiều nhất là trẻ em. Thực hiện Quyết định số 234/QĐ-TTg ngày 05/02/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em giai đoạn 2016-2020. Ngày 7/7/2016 UBND tỉnh Bình Định đã ra Quyết định số 2342/QĐ-UBND về việc phê duyệt Chương trình phòng chống tai nạn thương tích trẻ em tỉnh Bình Định giai đoạn 2016-2020. Chính vì vậy, xây dựng mô hình cộng đồng an toàn, phòng chống tai nạn thương tích tại xã Cát Lâm, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định năm 2019 nhằm giảm tỷ lệ tai nạn, thương tích trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, kiểm soát được các nguy cơ gây tai nạn thương tích, nâng cao ý thức phòng chống tai nạn thương tích cho người dân.
Theo đó, để đánh giá các hoạt động xây dựng cộng đồng an toàn, phòng chống tai nạn thương tích tại xã Cát Lâm thực hiện 5 tiêu chuẩn cộng đồng an toàn của Việt Nam. Cụ thể như thành lập Ban chỉ đạo phòng chống tai nạn thương tích, nâng cao năng lực Ban chăm sóc sức khỏe ban đầu tại xã Cát Lâm, huyện Phù Cát; trên 60% hộ gia đình trong xã Cát Lâm nhận thức được nguy cơ gây tai nạn thương tích tại cộng đồng và tham gia tích cực dự phòng tai nạn thương tích; giảm 80% nguy cơ gây thương tích và xây dựng được các mô hình an toàn cho các nhóm nguy cơ cao tại xã Cát Lâm; tổ chức được hệ thống mạng lưới tình nguyện viên cùng với nhân viên y tế thôn của xã Cát Lâm để giám sát, ghi chép, phân tích được trên 80% số trường hợp tai nạn thương tích và thực hiện tốt hoạt động sơ cấp cứu ban đầu; giảm 10% tổng số trường hợp tai nạn thương tích tại xã Cát Lâm so với năm 2018. Đây chính là 5 tiêu chuẩn cộng đồng an toàn của Việt Nam.
Năm 2019 để đánh giá ngôi nhà an toàn tại xã Cát Lâm đã sử dụng phương pháp phỏng vấn, quan sát tại các hộ gia đình theo bảng kiểm, phiếu điều tra. Đối với trường học an toàn đánh giá bằng phương pháp quan sát trực tiếp cơ sở vật chất các nhà trẻ, mẫu giáo, trường tiểu học, trường trung học cơ sở theo phiếu điều tra. Đồng thời, kiểm tra hồ sơ, sổ sách, tài liệu liên quan đến hoạt động xây dựng trường học an toàn. Đối với cộng đồng an toàn đánh giá bằng phương pháp quan sát trực tiếp, phỏng vấn. Bên cạnh đó, kiểm tra các hồ sơ, sổ sách, tài liệu có liên quan và kiểm tra thực địa để đánh giá các hoạt động xây dựng cộng đồng an toàn như hoạt động của Ban chỉ đạo phòng chống tai nạn thương tích; các hoạt động truyền thông phòng chống tai nạn thương tích; các hoạt động can thiệp nhằm giảm thiểu nguy cơ gây tai nạn thương tích; hoạt động nâng cao năng lực sơ cấp cứu tai nạn thương tích; hoạt động của mạng lưới tình nguyện viên và nhân viên y tế thôn; tình hình tai nạn thương tích và báo cáo tai nạn thương tích trong các năm 2018, 2019.
Qua điều tra đánh giá đối với cộng đồng an toàn tại xã Cát Lâm đều đạt 5 tiêu chuẩnCộng đồng an toàn của Quốc gia theo Quyết định số 170/QĐ-BYT ngày 17/01/2006 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành Hướng dẫn xây dựng cộng đồng an toàn, phòng chống tai nạn thương tích.
Đối với trường học an toàn: Tất cả 05 trường học đóng trên địa bàn xã đều đạt tiêu chuẩn trường học an toàn theo Quyết định số 4458/2007/QĐ-BGDĐT ngày 22/8/2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về xây dựng Trường học an toàn, phòng chống tai nạn thương tích trong trường phổ thông và Thông tư số 13/2010/TT-BGDĐT Ban hành Quy định về xây dựng trường học an toàn, phòng, chống tai nạn, thương tích trong cơ sở giáo dục mầm non.
Đối với ngôi nhà an toàn: công nhận 1.840 hộ đạt tiêu chuẩn ngôi nhà an toàn chiếm tỉ lệ 87,5 %.
Từ những hiệu quả đạt được, mô hình cần được nhân rộng để mọi người dân, đặc biệt là người dân ở các vùng nông thôn có ý thức quan tâm hơn đến con em mình, giảm thiểu những tai nạn thương tích đáng tiếc có thể xảy ra, mang lại cho các em một cuộc sống tốt đẹp, an toàn hơn.