Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con – Biện pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cho mẹ và bé

Thứ sáu - 26/06/2020 15:19

Chương trình Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con những năm gần đây đã giảm được tình trạng trẻ em bị nhiễm HIV do lây truyền từ mẹ, nhiều phụ nữ nhiễm HIV cũng được phát hiện sớm, điều trị kịp thời nâng cao hiệu quả dự phòng lây truyền HIV từ mẹ cho những đứa trẻ mới chào đời.

Tư vấn cho người dân các biện pháp phòng chống HIV/AIDS (Ảnh: Thùy Vy)

Để hạn chế và đẩy lùi dịch HIV/AIDS trong nhóm phụ nữ mang thai, loại trừ tình trạng trẻ em bị lây nhiễm HIV từ mẹ, những năm qua, ngành Y tế đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trên cơ sở bám sát các nhiệm vụ, giải pháp của Trung ương, của Bộ Y tế và UBND tỉnh. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật giữ vai trò đầu mối cùng các đơn vị có liên quan tập trung triển khai nhiều giải pháp tích cực phòng, chống lây truyền HIV từ mẹ sang con. Qua đó, các hoạt động phòng lây truyền HIV/AIDS từ mẹ sang con từ tỉnh đến cơ sở đã được triển khai nhiều biện pháp đồng bộ như thông tin, giáo dục và truyền thông thay đổi hành vi; tư vấn, xét nghiệm cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, phụ nữ mang thai; khuyến khích trì hoãn quan hệ tình dục đối với thanh thiếu niên; thực hiện tình dục an toàn; phát hiện sớm và điều trị kịp thời các nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục; chăm sóc thai nghén tại các cơ sở có dịch vụ dự phòng lây truyền mẹ con góp phần làm giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV trong cộng đồng.
Bác sỹ Huỳnh Thị Ngọc Thu - Trưởng khoa Phòng chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: “Tất cả phụ nữ mang thai đều được tư vấn và xét nghiệm HIV như một phần của dịch vụ thường quy trong chăm sóc sức khỏe sinh sản. Cục Phòng chống HIV/AIDS nhấn mạnh, dự phòng sớm việc chẩn đoán tình hình sức khỏe cũng như khả năng nhiễm HIV ở phụ nữ mang thai rất quan trọng đối với công tác bảo vệ thế hệ tương lai. Do đó, phụ nữ bị nhiễm HIV khi có dấu hiệu mang thai nên đến các cơ sở y tế để được tư vấn, khám và quản lý thai kịp thời. Ngay cả những phụ nữ chưa xác định tình trạng nhiễm HIV của mình, khi mang thai cũng cần đến các cơ sở y tế xét nghiệm HIV càng sớm càng tốt, để được tư vấn cách phòng tránh lây nhiễm”.
Bên cạnh đó, đối với các phụ nữ nhiễm HIV cần phải chăm sóc thai nghén, điều trị phòng lây truyền mẹ con bằng thuốc ARV, thực hành sản khoa an toàn tại các cơ sở y tế có dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, tư vấn nuôi dưỡng trẻ sơ sinh, điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục nếu có, hạn chế các hành vi tiêm chích ma túy, nghiện rượu, chăm sóc hỗ trợ dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai.
Bác sỹ Thu cho biết thêm: “Tất cả phụ nữ mang thai khi phát hiện nhiễm HIV được giới thiệu đến các cơ sở điều trị để được theo dõi và điều trị lâu dài hoặc điều trị phòng lây truyền mẹ con bằng thuốc ARV. Khi phát hiện các bà mẹ mang thai nhiễm HIV cần quản lý thai sản tại cơ sở sản khoa; theo dõi điều trị ARV tại cơ sở chăm sóc và điều trị HIV/AIDS; điều trị dự phòng ARV cho con ngay sau khi sinh. Các bà mẹ mang thai cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng như một thai phụ bình thường, khám thai định kỳ, tuân thủ điều trị ARV”.
Những bệnh nhân bị nhiễm HIV không nên mang thai dù tỷ lệ lây nhiễm thấp nếu được dự phòng hiệu quả nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây bệnh cho trẻ. Tầm soát trước lúc mang thai hoặc khi có thai ở giai đoạn sớm để phát hiện bệnh sớm, hiệu quả dự phòng sẽ cao hơn. Ngoài ra, sản phụ nhiễm HIV nên tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn chăm sóc trẻ, điều trị bệnh; thực hiện lối sống sinh hoạt lành mạnh.

Tác giả bài viết: Thu Phương - Khoa TT-GDSK- Trung tâm Kiểm soát bệnh tật